Over Science Press vzw

Science Press vzw werd op 16 december 1997 in Gent opgericht. Doel?

Binnen- en buitenlandse wetenschapsinformatie bewerken tot journalistieke artikels, foto’s en documentaires (dvd’s).

Contact: jpdubois@sciencepress.be
Gsm 0485 295 279
Postadres:
Science Press vzw
Jean-Pierre Dubois
PB 34 – Gent Stationswijk
9000 Gent – België

Science Press vzw steunt op de ervaring van medestichter Jean-Pierre Dubois. In 2020 is hij al langer dan veertig jaar wetenschapsjournalist voor verscheidene dag-, week- en maandbladen. Vanaf 1982 was hij ook bedenker, samensteller en uitgever van enkele tijdschriften, zoals de nieuwsbrief Wegwijs in wetenschappen. Sinds 1987 (begin van medewerking als reportagemaker voor de BRT – dienst wetenschappen) is hij ook tv- en documentairemaker. Hij maakte van 1987 tot 1990 reportages voor de dienst Wetenschappen van de BRT (tv). Ervaring met het maken van internationale beeldreportages, deed hij tussen 1988-1989 op door een intensieve en veelzijdige opdracht voor de audiovisuele dienst van de Europese Commissie in Brussel (beeldbankreportages van onderzoek in het buitenland, zoals windturbines in Denemarken en kernfusie in Abingdon nabij Oxford, of plantonderzoek in Wageningen, en nog veel meer). Hier de eerste reportage voor de BRT (Horizon, dienst Wetenschappen, tv, oktober 1987, over het onderzoek van bio-ingenieur Fernand Lambein): https://vimeo.com/27529461

Van de zomer van 1990 tot 1995, werkte Jean-Pierre Dubois voor zijn eigen documentaires met cameraploegen en monteurs, acteurs en actrices. Sinds 2005 maakte hij dvd-documentaires zonder ploegen, gebaseerd op zijn ervaring als journalist-opnameleider. Sommige van die documentaires werden of worden vertoond tijdens prestigieuze tentoonstellingen of in musea, zoals bijvoorbeeld twee reportages over de suikerbakker in het suikerbakkersatelier van het volkskundemuseum in Brugge. Hier de twee korte docu’s die voortdurend in het Brugse volkskundemuseum te zien zijn: https://vimeo.com/15881060

Andere films werden gebruikt door onder anderen het Provinciaal Zilvermuseum in Deurne-Antwerpen, de gemeente Overijse (tijdens de opening van de druivenfeesten in 2008), de stad Lokeren, enzovoorts.

Sinds 2007 publiceert Science Press vzw verscheidene dvd-documentaires, zoals FMK (filosoferen met kinderen/scholieren), Science Kids (over wetenschapspopularisatie met en voor kinderen in Vlaanderen en in Vlaamse universiteiten en een doe-centrum zoals Technopolis in Mechelen). Ook is er een dvd-reeks ‘Druiventelers, vroeger en nu’ (sinds 2014), en nog veel meer.

Sinds de zomer van 2012 verschijnen wekelijks grote artikels in De Serrist, het drukgelezen algemeen weekblad van de Vlaams-Brabantse Druivenstreek (met Overijse, Tervuren, Huldenberg en Hoeilaart als de belangrijkste druivengemeenten). Hier zetten we ook sommige artikels, zoals de uitzonderlijke fotorubriek die wekelijks in De Serrist verschijnt, met teksten en foto’s van Jean-Pierre Dubois.

Kijken en zien: ongewoon maar toch niet onverklaarbaar

9 september 20209 september 2020 ~ scienceredacteur

Uit het weekblad De Serrist van donderdag 10 september 2020

Wat een maskerade, dacht Jean-Pierre Dubois net niet hardop, toen hij nog eens ging fotograferen. Maar ja, de ene mens is de andere niet. Terwijl de een de hele tijd rustig blijft, leeft de ander nu heel voorzichtig. Tot het zelfs absurd wordt en een echte kwelling. Neem nu de Oost-Vlaamse stad Lokeren. Sinds 29 juli was het overal in Lokeren verplicht om een neus- en mondbedekking te dragen. Niet alleen in de bebouwde kom, maar ook in de parken, in het natuurgebied, op verlaten pleinen en in lege straten, en zelfs op de veldwegen. Ook ’s nachts. Absolute onzin, denkt onze fotograaf. Maar oef! Het Lokerse stadsbestuur heeft die mondmaskerplicht intussen weer versoepeld: voortaan is die dracht enkel verplicht als anderhalve meter afstand niet mogelijk is. Lokeraars en bezoekers, moeten wel altijd een masker of sjaal op zak hebben. Ook elders werd of wordt die regel versoepeld. Niettemin waren maandag in Lokeren nog veel volwassenen en scholieren met een masker te zien. Ongewoon, maar toch niet onverklaarbaar. (Terzijde: ook in juli en augustus 2020 publiceerden we een wekelijkse fotorubriek in het algemeen weekblad De Serrist, maar we zetten niet alle bijdragen op deze webstek.)

Even op een bankje uitrusten? Pas toen ze neerzat, nam deze wandelaarster haar masker af. ‘Schaf mondmaskerplicht af waar het niet nodig is’, zegt viroloog Marc Van Ranst, een van onze nieuwe ‘volkshelden’ met een ‘voortschrijdend inzicht’ over die ongewone gezichtsbedekking. Sommigen voelen zich toch veiliger met een masker. Maandag 7 september 2020 om 15.13 uur in Lokeren. Foto: copyright Jean-Pierre Dubois.

Een jongen staat alleen te hengelen, dicht bij de Markt van Lokeren. Toch houdt hij zijn mondmasker op, daar op die houten steiger voor de Durme. Maandag 7 september 2020 om 16.58 uur in Lokeren. Foto: copyright Jean-Pierre Dubois.

De school is uit! Wat een drukte. Meer dan anders gebruiken scholieren de fiets in plaats van de bus. In Lokeren houden enkelen een masker op, maandag 7 september 2020 om 16.31 uur. Foto: copyright Jean-Pierre Dubois.

Drie klanten met een mondmasker, voor de mobiele Lijnwinkel, aan de Markt van Lokeren, maandag 7 september 2020 om 15.14 uur. Foto: copyright Jean-Pierre Dubois.

Deze week kozen we ook een vijfde foto, om te kunnen tonen dat ook de konijnen voor de Durme al een tijd een masker dragen. Lokeren is de Waaslandse stad van de vellenbewerkers of haarsnijders. Het konijnenhaar ‘snijden’ was in Lokeren een heel smerige en ongezonde arbeid, van de negentiende eeuw tot aan het begin van de twintigste eeuw. Het konijnenhaar leverde vilt op, een stof voor de hoedenmakers. Die kunstige konijnen op de oever van de rivier Durme? Die herinneren aan dat hoedhaar en die ellendige nijverheid. Die glimmende konijnen leven mee met de Lokeraars, en andersom: daarom dragen ze nu ook een mondmasker. Maandag 7 september 2020 om 15.14 uur. Foto: copyright Jean-Pierre Dubois.

Kijken en zien: Morgen is er weer een dag

5 juli 20205 juli 2020 ~ scienceredacteur

Uit het weekblad De Serrist van donderdag 2 juli 2020

Morgen is er weer een dag, denk niet dat je alles ineens hoeft te doen. Dat beseft Jean-Pierre Dubois, als hij weer eens op reportage gaat. Bij goede foto’s maken, kan ook een stevige dosis verbeelding van pas komen. Naast een portie toeval, geluk en geduld. Veel geduld. Eerst kijken en zien, en dan pas fotograferen, denkt onze reportagemaker. Ook deze week vier ongewone plaatjes, om even bij na te denken of te dromen.

Een stil tafereel. Verlangen deze drie mannen naar de vleespotten van Egypte? Kijken ze dus hunkerend terug naar de tijden dat het nog veel beter ging? Eind goed, al goed, schijnen ze te denken. Een mens vergeet eerdere moeilijkheden. Beter een half ei dan een lege dop, beter iets dan niets. Maar… drie mannen op één bankje? Niet iedereen ziet wat de fotograaf zag: een vader met zijn twee, uit de kluiten gewassen zonen. ‘Eén bubbel’, noemen ze dat, in coronatijden. Gelijken ze niet op hun vader, die kerels? Zelfs ruggelings? Al ziet men de lui, men kent ze niet, luidt een oud gezegde. Iemand kan je niet op zijn uiterlijk beoordelen. Nog een spreuk die bij deze bankzitters past? ‘Uit de bloem waaruit de bij honing zuigt, zuigt de spin venijn.’ Waar de een niets dan goeds in ziet, spreekt de ander juist kwaad van. Zaterdag 30 mei 2020 om 16.17 uur in Brugge. Foto: copyright Jean-Pierre Dubois.

Kerkbezoekers. Toeristen of mensen die rust en troost zoeken in deze ongewone tijden, zo kort na de uitputtende quarantaine? Wie weet het? ‘Ieder mens krijgt kracht naar kruis’, luidt een oud spreekwoord. De betekenis: elk heeft de kracht om zijn eigen leed te dragen. In een kerk stemt dit nog vaak tot nadenken. Zaterdag 30 mei 2020 om 16.27 uur in de Onze-Lieve-Vrouwekerk van Brugge. Foto: copyright Jean-Pierre Dubois.

‘De lente van 2020 was heel ongewoon, ik vergeet het nooit. Overal was het muisstil. De mensen bleven binnen. Zelfs als de zon scheen, waren er maar weinigen te zien op straten of pleinen. Al waren er toch ook wel veel dagelijkse wandelaars, lopers en fietsers. Ik weet het nog goed, want ik kreeg toen mijn eerste eigen fiets. Paps had hem pas gekocht en ik mocht hem meteen uitproberen, daar op de Grote Markt. Het was een geweldige fiets. De mooiste die ik ooit kreeg. Oranje met blauw op stevige, zwarte banden. Ik was dolblij. Dat herinner ik me als de dag van gisteren.’ Dat is het verhaal dat opa’s ooit aan hun kleinkinderen zullen vertellen. 2020 zal dan al lang verleden tijd zijn. Victor, die durfal op de foto, zal hen proberen uit te leggen hoe ongewoon ons jaar 2020 werd. Het fietsertje is een stoere opa geworden. Zijn oogappels kunnen zijn verhalen bijna niet geloven. ‘Is dat allemaal gebeurd? Echt? Nee, toch!’ Woensdag 20 mei 2020 om 18.02 uur op de Grote Markt in Brussel. Foto: copyright Jean-Pierre Dubois.

Een prachtig tafereel aan de rand van het Minnewater. In de lommerte, alleszins uit de zon of uit het felle licht, en ook zelfs uit de hitte. Een spontane scène zoals voor een onvergetelijk schilderij met wereldfaam, of voor een fijngeslepen zin in een bijna hemels gedicht van Guido Gezelle. Een fotograaf die zo goed als geruisloos stapt, valt niet op, en verstoort niets of niemand.
In een oogopslag ziet hij dit drietal. Niet aarzelen, fotograferen! Dit lijkt op afgesproken spel. Een deugdzaam rendez-vous onder vrienden of hechte familieleden. Een nicht, twee neven? Ze kennen elkaar al heel hun leven. Geen gedoe met bubbels of eigen netwerken in deze tijden. Dit is een onschuldige ontmoeting onder het gebladerte. Het is volop lente en de zon verwent alle mensen. ‘Maar Mariette toch, je weet dat ik die crème au beurre niet goed verteer’, hoort de fotograaf. ‘Dat vette goedje blijft altijd op mijn maag liggen. Je weet toch dat ik alleen crème fraîche lust?! En toch bracht je zulk zwaar gebak mee!’ Marcel staat het te expliceren, maar zijn nicht heeft er geen oren naar. Ze kent hem. Als hij kan klagen, is hij zo gezond als een visje in dat romantisch meertje van hun geliefde stad. ‘Ach man, klaag nu niet, je moest dat taartje toch niet tegen je zin opeten. Als je geen goesting hebt, dan heb je geen goesting.’ Eddy, de sportieve neef met het gele hemdje, glimlacht fijntjes. ‘Beter een klant van de bakker dan van de dokter’, antwoordt Mariette, voor ze nog eens van haar flesje Spa Reine drinkt. ‘We zitten hier toch maar, hé?!’ Zaterdag 30 mei 2020 om 16.07 uur in Brugge. Foto: copyright Jean-Pierre Dubois.

Kijken en zien: als tussen doen en laten nog levendigheid of bedrijvigheid bestaat

25 juni 202025 juni 2020 ~ scienceredacteur

Uit het weekblad De Serrist van donderdag 25 juni 2020

‘Geluk is de kunst een boeket te maken van de bloemen waar je bij kunt’, luidt een spreekwoord. Je kunt gelukkig leven met de gegeven mogelijkheden of beperkingen. Nog een gezegde? Het leven is een krentenbol, met af en toe een hard stukje. Het leven is niet een en al geluk, maar kent soms ook tegenslag. Ook nu weer heeft Jean-Pierre Dubois vier foto’s gekozen, met mensen die duidelijk voortleven en niet opgeven. Hoop doet leven: als je kan hopen op betere tijden, dan krijg je toch weer levenslust.

De natuur kreeg meer vrij spel tijdens de coronacrisis. Op de Brusselse Grote Markt groeide gras tussen de kasseien. ‘Dat zal hier niet gebeuren’, denkt deze man. ‘Niet in mijn straat.’ Met een mesje krabt hij het onkruid van tussen zijn stoeptegels. Woensdag 6 mei 2020 om 16.05 uur in Brugge. Foto: copyright Jean-Pierre Dubois.

Blootvoets op het lentegras? Daar droomt deze wilde vogel zeker van. Maar hij staat midden in de stad, op het mooiste marktplein van de hele wereld. Al schiet het wilde gras wel goed op, daar op die zonovergoten Grote Markt van Brussel. Een gitaarspeler probeert toch een centje te verdienen. Qp gesloten terrassen zitten enkele mensen te rusten en te luisteren. Woensdag 20 mei 2020 om 18.06 uur. Foto: copyright Jean-Pierre Dubois.

Doorgaan met werken, maar toch even bijpraten. Onder collega’s. Kort na aankomst van mijn trein in Verviers-Centraal, donderdag 26 maart 2020 om 13.35 uur. Foto: copyright Jean-Pierre Dubois.

Veel blauwe stempelkaarten achter de glazen deur van het vakbondskantoor, de rode FGTB Verviers. Een dag na het ongewone feest van de arbeid. Zaterdag 2 mei 2020 om 14.54 uur aan de Place du Martyr (de Martelaarplaats) in Verviers. Foto: copyright Jean-Pierre Dubois.

Kijken en zien: er hangt iets in de lucht

21 juni 202025 juni 2020 ~ scienceredacteur

Uit het weekblad De Serrist van donderdag 4 juni 2020

Er hangt iets in de lucht. Neen, geen smerig virus. Maar iets anders. Noem het vriendschap, kameraadschap, moederliefde, affectie, warmte, genegenheid. Zeker buiten ziet een fotograaf nu heel wat. Ook de reportagefoto’s van Jean-Pierre Dubois krijgen nu een andere en diepere betekenis. De buitenlucht is zeker frisser en gezonder dan ooit, en dat doet wat met mensen. Opnieuw vier merkwaardige plaatjes.

Een moeder houdt haar kind op de arm, op een perron van Brussel-Luxemburg, donderdag 28 mei 2020 om 17.02 uur. Hierna laat ze het meisje van de papfles drinken. Een tafereel dat ook werd vereeuwigd. Maar dit ene beeld zegt genoeg. Foto: copyright Jean-Pierre Dubois.

Twee echte ketjes in de binnenstad van Brussel, zondag 26 april 2020 om 17.50 uur. Op de drempel van een gesloten café. Woordeloze kameraadschap in ongewone tijden. Foto: copyright Jean-Pierre Dubois.

Samen op een bankje in een sfeerrijk Brugs parkje, zaterdag 30 mei 2020 om 16.34 uur. Een moment om nooit te vergeten. Foto: copyright Jean-Pierre Dubois.

Woensdag 20 mei 2020 om 18.07 uur. Sofie en Louis fietsten helemaal van Leuven naar de Grote Markt in Brussel. Een heel avontuur voor zus en broer, al trekken ze er wel vaker op uit. Hun moeder heeft wel zeven keer gezegd, dat ze voorzichtig moeten zijn. Je weet maar nooit, ook al is er nog niet veel verkeer door de coronacrisis. Je weet maar nooit, als je vijftien en zestien bent. De fotograaf verzint een eigen verhaal bij zijn foto van deze jongelui. Een lenig en vrolijk tweetal. Maar, misschien wonen ze wel in Tervuren en zijn ze nicht en neef, of buurmeisje en buurjongen. Wie heeft het laatste woord als de verbeelding aan de macht is? Ach, een foto zegt ook veel zonder woorden. Foto: copyright Jean-Pierre Dubois.

Kijken en zien: haast u langzaam maar kijk de kat niet uit de boom

21 juni 202021 juni 2020 ~ scienceredacteur

Uit het weekblad De Serrist van donderdag 11 juni 2020

Haast u langzaam? Die wijsheid was de voorbije maanden zeker op maat van het dagelijkse leven. Dat oud spreekwoord betekent: overhaast u nooit. Nagenoeg alles en iedereen leefde tijdens de lockdown vertraagd voort. Noodgedwongen en met gezond verstand. Hoe moeilijk dat ook was. Weinigen verzetten zich met hand en tand tegen de strenge voorzorgsmaatregelen om de verdere verspreiding van het coronavirus te voorkomen. Dat is indrukwekkend. Iets om bij stil te staan? Zeker meer dan anderhalf miljoen landgenoten, leven spreekwoordelijk van de hand in de tand. Zij bekijken van dag tot dag hoe ze rondkomen. Velen bleven én blijven de handen uit de mouwen steken. Zij pakken stevig aan in allerlei ‘essentiële sectoren’. Ook vaak mensen die niet veel verdienen of nauwelijks de eindjes aan elkaar kunnen knopen.

Meer dan ooit kon jong en oud toch regelmatig zijn hart ophalen en energiek wandelen, lopen, fietsen, en zelfs even mijmeren op een bankje of op het lentegras. Toch levensbelangrijk, om mentaal en fysiek gezond te blijven. Vanaf nu is het ook alle hens aan dek om de economie en het sociale leven weer op te starten en zo goed als het kan te laten draaien. De drukkende stilte is weer weg: er is weer meer beweging en drukte. Ontelbaren zullen strijden en het beste van zichzelf geven om het hoofd boven water te houden. Meer dan ooit zullen sommigen het ijzer smeden als het heet is. Een goede kans mag je immers niet voorbij laten gaan. Dat is ook wat Jean-Pierre Dubois de voorbije maanden deed toen hij overal waar hij kwam goed bleef kijken… en fotograferen. Weer vier ongewone taferelen.

Als het om kwetsbare ouderen en kinderen gaat, mag niemand de kat uit de boom kijken: zeker politici met verstand en verantwoordelijkheidszin, mogen niet wachten hoe iets verder zal lopen. Meer dan ooit hebben ouderen en kinderen met voorrang extra steun en betere vooruitzichten nodig. Tijdens de ‘blijf-in-uw-kot-actie’, hadden zij het extra moeilijk. Maar ook nu verdwijnen hun problemen niet vanzelf, als sneeuw voor de zon. Een bedelende oudere dame in gesprek met een aandachtige jongere, vlak bij de Grote Markt van Brussel, zondag 29 maart 2020 om 17.01 uur. Foto: copyright Jean-Pierre Dubois.

Twee uitersten: links twee mensen die stoelen van een caféterras gebruiken om even uit te puffen, rechts twee slenterende jongens op de zonovergoten Grote Markt van Brussel, woensdag 20 mei 2020 om 18.02 uur. Pieter De Crem zou er niet mee lachen. Foto: copyright Jean-Pierre Dubois.

Een straatwerker laat veel fijn stof opwaaien tijdens het verzagen van nieuwe stoeptegels. Hij houdt daarbij gewoon zijn linkerarm voor zijn neus en mond, als enige bescherming. Dat is niet goed genoeg. Ik geloofde mijn eigen ogen niet. Een eenzame werker vlak bij een merkwaardige historische plek: de Vismarkt in Brugge, een rechthoekig geheel van overdekte kramen in blauwsteen met rondom blauwstenen zuilen uit 1821, waarop het afdak ligt als een stevige luifel. Daar werd zeevis verkocht, een dure lekkernij voor de rijken. In normale tijden is daar, van woensdag tot en met zaterdag, nog altijd elke voormiddag dagverse zeevis te koop. Tijdens de coronacrisis was er geen verkoop en werd van de gelegenheid gebruik gemaakt om de naastgelegen straat en de stoep opnieuw aan te leggen. Foto: copyright Jean-Pierre Dubois.

Zaterdag 30 mei 2020 om 16.23 uur: merkwaardig tafereel in een Brugge zonder toeristen. Foto: copyright Jean-Pierre Dubois.

Kijken en begrijpen: voor wie er een oog voor heeft

20 juni 202020 juni 2020 ~ scienceredacteur

Uit het weekblad De Serrist van donderdag 18 juni 2020

Ergens oog voor hebben, betekent ergens de waarde van inzien of er aandacht voor hebben. Ook deze week koos Jean-Pierre Dubois zijn vier reportagefoto’s. Soms is het een uitdaging om een foto met een onbevangen blik te bekijken, en dus niet door een gekleurde bril. Sommigen kunnen – spreekwoordelijk – leeuwen en beren op de weg zien: ze zien bezwaren en vragen zich af of die gefotografeerde mensen wel goed bezig waren. We moeten rijden en omzien, denken zij, of anders gezegd: we moeten voorzichtig te werk gaan. Ook nu weer plaatjes met bewegende mensen. ‘Wat heb ik nou aan mijn fiets hangen?’, zou Jos de Nederlander zeggen. Of… wat gebeurt er nu voor iets raars? Heel gewoon, maar toch anders.